Ayak parmağınızın ucuna neden dokunamadığınızı ya da zıpladığınızda organlarınızın neden tepetaklak olmadığını merak ettiniz mi? Kaslarınızın kemiklerinizden neden ayrılmadığını düşündünüz mü hiç?
Aslında yukarıdaki soruların yanıtı fasya.
Peki nedir fasya? Bana sorarsanız 7.duyumuz. Fasya sanıldığı gibi pasif bir doku değil, çoğunlukla kolajenden ve özel bir hücre yapısı olan “fibroblast”lardan oluşuyor. Kasları, kemikleri, tendonları, eklem bağlarını ve kanı birbirine bağlıyor, aslında bütün vücudu bir arada tutan, esnek bağdoku, bizi içeriden saran bir örtü.
Sağlıklı olduğunda esnek ve neredeyse süzülüyor. Sağlıksız olduğunda kıvamı yapışkan, kaba, sıkı ve sert hale geliyor. Fasyayı bu hale getiren aslında hareketsiz yaşam tarzı, zayıf postür, dehidrasyon, diş sıkma, özellikle bademcik olmak üzere boğaz enfeksiyonları, kasların aşırı kullanımı ya da kas zedelenmesi, sağlıksız yeme alışkanlıkları, kötü uyku kalitesi ve stres.
Bazıları selülitin sağlıksız fasyanın bir sonucu olduğunu belirtse de, henüz bunu destekleyecek bir araştırma sonucu yok.
Kronik ağrıların ve özellikle de fibromiyaljinin ana sebeplerinden biri olarak sağlıksız fasya gösteriliyor.
Tıbbın geç keşfettiği konulardan biri. Araştırmalar son yıllarda ancak hızlanıyor. Tüm sinir ağımızın iletilmesinde çok önemli bir fonksiyonu var, bu yüzden “iletişim dokusu” da deniyor. Vücuttaki tüm sistem arasında “bağ” kuruyor. Enerji akışımız da fasya üzerinden ilerliyor.
Fasya sağlığını korumak için neler yapılabilir?
Günde 10 dakika esneyin
Hareket ve esneme, fasya için çok kritik öneme sahiptir. O yüzden hareketsizlik, duruş bozuklukları, enflamasyon ve psikolojik stresin kimyası fasyada yapışıklıklara ve fasyanın sertleşmesine neden olur.
Kası dikey esnetmek, üzerlerindeki gerilimi alır. En iyi sonuç için esnemeleri 30 saniye ile 1 dakika arası tutmak ve ağrıya sebep olacak kadar zorlamamak gerekiyor.
Hareketlilik programı deneyin
Hareketlilik en basit anlamda iyi hareket etme kabiliyetine karşılık gelen yeni bir fitness yöntemi ve fasyayı temel alıyor.
Silindir şeklindeki sünger bloklar ile yapılan Sünger yuvarlama, miyofasiyel çalışma ve elle terapi fasyayı bölecek ve böylece vücudun hareketleri akışkan hale gelecektir.
Sıkı noktalarınızı yuvarlayın
Sünger yuvarlama, fasyanın sıkılaştığı ve gerilim biriktirdiği noktaları tespit etmek için ideal bir yöntem. Tetikleyici nokta ya da sıkı bir bölgeye rastlarsanız 30-60 saniye kadar bu nokta üzerinde çalıştığınızda sıkılık yavaşça yok olacaktır. Bu egzersiz zaman içinde fasyanın optimal sağlığına kavuşmasına yardım edecektir.
Özellikle egzersiz sonrası saunaya gidin
Springer Plus’ta yayınlanan bir çalışmaya göre geleneksel buhar saunaları ve infrared saunalar henüz başlangıç aşamasındaki kas ağrılarını azaltıyor ve egzersiz sonrası toparlanmayı geliştiriyor.
Araştırmacılar infrared saunaların nöromüsküler sisteme etki ederek iyileşmeyi destekleyebileceğini belirtiyor.
Soğuk terapi uygulayın
İnflamasyon olan noktalara soğuk kompres uygulayın, böylece ağrı ve şişkinliği azaltabilirsiniz. Evde uygularken 15 dakikada bir ara vermeye ve buzun deriye temas etmemesine dikkat etmelisiniz.
Kardiyo yapın
Yürüyerek, yüzerek, koşarak ya da sadece bahçe işi yaparak kardiyovasküler egzersiz yapmış olursunuz ve böylece kan basıncınız düşer, bağışıklık sisteminiz güçlenir, kronik ağrıyı azaltmış olursunuz. Hatta egzersiz moralinizi yükseltebilir ve iyi uyumanızı sağlayabilir.
Yoga yapın
Tıpkı kardiyo egzersizi gibi yoganın da fasyaya sayısız yararı var. Yoga ile esnekliğiniz, denge yeteneğiniz ve gücünüz artar.
Susuz kalmayın
Yeteri kadar su içmeyi ihmal etmeyin.
Profesyonel yardım alın
İyileşmesi zor bir kas yaralanması ya da kronik bir sertleşme ve/veya ağrı varsa bir uzmana danışın. Fasya vücut içinde birçok noktaya bağlıdır ve problemler başka bölgeleri de etkileyebilir.
Diş sıkma veya boğaz bölgesindeki enfeksiyonlar fasya sağlığını ve dolayısıyla lokal gibi görünseler de tüm vücudu etkiledikleri için önemlidir.
Sertleşmiş fasyanın belirtileri neler?
Fasya çalışması aslında ara sıra yapacağınız bir şey değil. Fasya her şeyi sürekli kılıyor, dolayısıyla vücudunuzu bir bütün olarak ele almalısınız. Eğer omuz ağrınız masaj sonrası yer değiştirmişse sebebi fasyadır. Bazı semptomlar, fasya sağlığınıza özen göstermeniz gerektiğine işaret eder.
Kasların hedef alındığı her 1 saatlik egzersiz karşılığında 30 dakikayı, fasya sağlığını geliştirmeye ayırmaya çalışın.