Erkeklerin kendi sağlıklarıyla ilgilen(me)me konusunun da kadınlar açısından nasıl bir stres yarattığını ailemden ve klinik tecrübelerimden çok iyi biliyorum. Dünya Emekçi Kadınlar günü için bir yazı düşünürken, kadınların üzerindeki en azından bir stresi azaltabilirim diye düşünerek bu yazıyı yazmaya karar verdim.
Araştırmalar, erkeklerin sağlıklarına bakma olasılığının kadınlardan daha düşük olduğunu gösteriyor. Erkeklerin doktorlarını ziyaret etme olasılıkları kadınlara oranla %25 daha az ve önerilen sağlık taramalarını atlama olasılıkları neredeyse %40 daha yüksek. Ayrıca kalp hastalığı, kanser ve solunum yolu hastalıklarından yaşamlarını kaybetme olasılıkları da 1.5 kat daha fazla ve ortalama yaşam süresi de kadınlardan beş yıl daha kısa.
Bazı hastalıklar; genlerdeki, anatomideki ve hormon düzeylerindeki farklılıklar nedeniyle, kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülür. Ancak kadınların daha yatkın olduğu hastalıkları “kadın hastalıkları” olarak düşünmek, erkekleri ciddi sağlık sorunlarına karşı savunmasız bırakabilir.
İşte erkekleri de etkileyebilen sekiz sözde “kadın hastalığı”. Belirtiler yaşarsanız, cinsiyetinizin tedavi görmenizi engellemesine izin vermeyin. Kendinizi iyi hissetmiyorsanız, eşinizin, sevgilinizin veya annenizin sizi uyarmasına gerek olmadan doktorunuza danışın. İhtiyacınız olan tedavileri alarak, ihtimalleri yenebilirsiniz.
Osteoporoz
Osteoporoz1 (kemik erimesi), kemiğin yoğunluğunu azaltarak kırıklara karşı daha savunmasız hale getirir. Her üç kadından biri risk altındadır, ancak her beş erkekten2 biri de risk altındadır. Kadınlar menopozdan sonra hızlı kemik kaybı yaşarlar. 65 ila 70 yaşlarında erkekler yaklaşık aynı oranda kemik kütlesi kaybederler.
Böbrek ve tiroid sorunları, D vitamini eksikliği ve steroidlere ve kanser tedavilerine uzun süre maruz kalmak sizi daha fazla risk altına sokar. Belirtileriniz olmayabilir, bu nedenle doktorunuzdan kemik yoğunluğu testi isteyin.
Meme kanseri
Kadınlar daha fazla meme dokusuna sahip oldukları için erkeklerden daha sık meme kanserine yakalanırlar.3 Tüm meme kanserlerinin sadece %1’i4 erkekleri etkilese de, araştırmalar görülme sıklığının arttığını gösteriyor. Erkekler nadiren uyarı işaretlerini dikkate alır, bu nedenle kanser daha ilerlemiş bir dönemde teşhis ediliyor.
50 yaşın üzerindeyseniz, az hareket ediyorsanız ve fazla kiloluysanız daha fazla risk altındasınız. Memede olağandışı bezeler veya cilt anormallikleri olup olmadığına dikkat edin.
Tiroid sorunları
Tiroid, alt boynun ortasında bulunan ve metabolizmayı kontrol etmek için hormon üreten küçük ama önemli bir bezdir.
Çok fazla hormon üretirse, hipertiroidizm5 ortaya çıkar. Belirtiler şunları içerir:
- Tükenmişlik
- Kilo kaybı
- Unutkanlık
- Kuru, kaba cilt ve saç
Tiroid yeterince hormon üretmezse, hipotiroidizm6 ortaya çıkar. Belirtiler şunları içerir:
- Kilo artışı
- Sinirlilik
- Kas güçsüzlüğü
- Uyku bozuklukları
Kadınların bir tür tiroid hastalığına7 yakalanma olasılığı erkeklerden beş ila sekiz kat daha fazladır, ancak erkekler yine de etkilenebilir.
Yeme bozuklukları
Daha fazla erkek, zayıf olma ve iyi görünme baskısını hissettikçe, yeme bozukluklarının kurbanı oluyor. Anoreksiya8 veya bulimia9 hastalarının yalnızca yüzde 10 ila 15’i erkektir10, ancak etkileri eşit derecede yıkıcı olabilir. Erkeklerin ayrıca tedavi arama olasılığı daha düşüktür ve bu da onları aşağıdaki gibi komplikasyonlar açısından daha fazla risk altında bırakır:
- Kalp sorunları
- Kemik kaybı
- Organ yetmezliği
Sporcular, obezler, endişeli veya mükemmeliyetçi kişiliklere sahip olanlar daha fazla risk altında görünüyor.
İdrar yolu enfeksiyonları
İdrar yolu enfeksiyonları11 kadınlarda çok daha yaygın ancak erkeklerde de görülebilir – özellikle prostat büyümesi12, böbrek taşı13 veya üretranın anormal daralması olan erkekler. Tedavisi kolaydır ancak kronikleşmemesi için erkeklerin semptomların14 farkında olması gerekir.
- Sık idrara çıkma
- Bulutlu veya koyu renkli idrar
- İdrar yapmak için güçlü bir dürtü
- İdrara çıkma sırasında yanma veya karıncalanma hissi
- Düşük dereceli ateş şikayetleriniz varsa doktorunuza danışınız.
Depresyon
Hormonal değişimler, sosyokültürel rol farklılıkları, toplumsal yaşamda üstlenilen yüklerin fazlalığı ve mahalle baskısı gibi sebeplerle kadınların depresyon tanısı alma olasılığı erkeklere göre iki kat daha fazladır, ancak bunun nedeni semptomlarının farklı olması da olabilir.
Kadınlar daha sık üzgün hissedebilir ve ağlayabilir, oysa erkeklerin öfke, sinirlilik, hayal kırıklığı ve cesaret eksikliği gösterme olasılığı daha yüksektir.
Erkekler uyuşturucu veya alkole yönelebilir veya riskli davranışlarda bulunabilir. Bu farklılıklar nedeniyle, birçok erkeğe teşhis konulmaz. Tedavi15 olmadan, depresyonun kötüleşmesi muhtemeldir.
Osteoartrit
Artritin en yaygın şekli olan osteoartrit (kireçlenme); eklem ağrısı, eklemlerde sertlik ve ödemle kendini gösterir. Milyonlarca insanı etkileyen bu sorun, kadınlarda daha sık görülür. Araştırmalar, 50-60 yaş arası kadınlarda aynı yaş grubundaki erkeklere oranla yaklaşık 3.5 kat daha fazla el osteoartrit yani kireçlenme geliştiğini gösterdi. Diz osteoartriti gelişme olasılığı kadınlarda erkeklerden yüzde 40, kalça osteoartriti gelişme olasılığı da yine kadınlarda erkeklerden yüzde 10 daha fazladır.
Bu değişimin nedenleri arasında yine hormon seviyelerindeki değişiklikler, kas iskelet sistemindeki farklılıklar ve kadınlarda kilo alma eğiliminin daha yüksek olması sayılabilir.
Lupus
Kelebek hastalığı ya da tam adıyla Sistemik Lupus Eritematozus (SLE) vücutta pek çok organı birden tutan romatizmal bir hastalıktır. Lupus16 teşhisi konanların yaklaşık % 90’ı kadındır, ancak bu otoimmün bozukluk erkekleri de vurabilir. Belirtiler şunları içerir:
- Eklem şişmesi ve ağrı
- Kas güçsüzlüğü
- Aşırı yorgunluk
- Açıklanamayan ateş
- Saç kaybı
- Bacaklarda şişme
- Göz kapaklarında şişlik
- Ağız yaraları
- Şişmiş bezler
- Yanaklarda kelebek şeklinde kırmızı döküntü
Hastalık her iki cinsiyette de benzer şekilde tedavi edilir. Erkeklerde nadir görüldüğü için doktorunuz bunu gözden kaçırabilir. Belirtileriniz varsa, test isteyin.